QUYỀN KHIẾU NẠI VÀ TRÁCH NHIỆM CỦA NGƯỜI KHIẾU NẠI TRONG VIỆC THI HÀNH QUYẾT ĐỊNH GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI CÓ HIỆU LỰC PHÁP LUẬT

Nhằm giúp công dân nắm, hiểu rõ hơn về quy định của pháp luật trên lĩnh vực này để thực hiện đúng quyền khiếu nại và trách nhiệm trong việc thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật. Thanh tra tỉnh thông tin một số nội dung có liên quan theo quy định của pháp luật sau:

1. Về thời hiệu khiếu nại và hiệu lực thi hành của quyết định giải quyết khiếu nại.

-Theo quy định tại Điều 9, Luật Khiếu nại năm 2011, thời hiệu khiếu nại là 90 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính.

Trường hợp người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu vì ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác thì thời gian có trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.

- Theo quy định tại khoản 1 và 2 Điều 44, Luật Khiếu nại năm 2011, quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu và lần hai có hiệu lực pháp luật như sau:

+ Quyết định khiếu nại lần đầu có hiệu lực pháp luật sau 30 ngày, kể từ ngày ban hành mà người khiếu nại không khiếu nại lần hai; đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày.

+ Quyết định giải quyết khiếu nại lần hai có hiệu lực pháp luật sau 30 ngày, kể từ ngày ban hành; đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày.

Như vậy theo như các quy định nêu trên, sau khi nhận được quyết định hành chính, hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính thì vòng 90 ngày được quyền khiếu nại (lần đầu). Sau khi tổ chức (hoặc cá nhân) có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu ban hành quyết định giải quyết khiếu nại, nếu không đồng ý thì người khiếu nại có thể tiếp tục khiếu nại lần hai; nếu không khiếu nại thì sau 30 ngày (quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu có hiệu lực) người khiếu nại phải chấp hành thực hiện. Nếu người khiếu nại tiếp tục khiếu nại lần hai, sau khi tổ chức (hoặc cá nhân) có thẩm quyền giải quyết khiếu nại ban hành quyết định giải quyết khiếu nại lần hai thì sau 30 ngày (quyết định giải quyết khiếu nại lần hai có hiệu lực) người khiếu nại phải chấp hành thực hiện.

 Ngoài ra trường hợp người khiếu nại không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.

Ví dụ: Chủ tịch huyện A ban hành quyết định xử phạt ông B số tiền 50 triệu đồng với hành vi xây nhà trên đất nông nghiệp, đồng thời áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả buộc tháo dỡ công trình vi phạm, ông B không đồng ý quyết định xử phạt vi phạm hành chính và có đơn khiếu nại, được Chủ tịch huyện A ban hành quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu (trong quá trình giải quyết khiếu nại, Chủ tịch huyện A có ban hành quyết định tạm đình chỉ tháo dỡ công trình vi phạm)

- Trường hợp ông B đồng ý quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của Chủ tịch huyện A và không khiếu nại lần hai thì thời điểm quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu có hiệu lực pháp luật được tính là sau 30 ngày (đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn không quá 45 ngày) kể từ ngày quyết định ban hành.

- Trường hợp ông B không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của Chủ tịch huyện A thì ông B có quyền khiếu nại lần hai đến Chủ tịch UBND tỉnh C hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính. Đối với trường hợp ông B khiếu nại lần hai đến Chủ tịch UBND tỉnh C thì quyết định giải quyết khiếu nại lần hai của Chủ tịch UBND tỉnh C có hiệu lực pháp luật sau 30 ngày kể từ ngày ban hành, đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn có thể kéo dài hơn nhưng không quá 45 ngày.

Ông B có trách nhiệm thi hành ngay quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật.

2. Trách nhiệm của người khiếu nại trong việc thi hành quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật

Theo Điều 33 Nghị định số 124/2020/NĐ-CP ngày 19/10/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Khiếu nại; người khiếu nại có trách nhiệm:

- Phối hợp với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị quyết định hành chính, hành vi hành chính trái pháp luật xâm phạm (nếu có).

- Chấp hành quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu nại nếu quyết định hành chính, hành vi hành chính được người có thẩm quyền kết luận là đúng pháp luật.

- Chấp hành các quyết định của cơ quan có thẩm quyền để thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật.

- Khi quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật, người khiếu nại, người có quyền, nghĩa vụ liên quan có trách nhiệm cộng tác với cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền trong việc khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp của mình đã bị quyết định hành chính, hành vi hành chính trái pháp luật xâm phạm; trường hợp quyết định giải quyết khiếu nại kết luận quyết định hành chính bị khiếu nại là đúng pháp luật thì người khiếu nại phải chấp hành quyết định hành chính đó, trong trường hợp người khiếu nại không chấp hành thì cơ quan có thẩm quyến sẽ tổ chức việc thực hiện cưỡng chế.

Trở lại ví dụ trên: Khi quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực phap luật, ông B phải chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền 50 triệu đồng và tự tháo dỡ công trình vi phạm, trường hợp ông B không chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành theo quy định tại Điều 86 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012,  được sửa đổi, bổ sung năm 2020.

Như vậy, người khiếu nại cần phải hiểu rõ thời hiệu, về hiệu lực, về quyền và trách nhiệm trong việc khiếu nại và chấp hành quyết định hành chính, quyết định giải quyết khiếu nại có hiệu lực pháp luật để phối hợp với cơ quan, tổ chức, cá  nhân có thẩm quyền thực hiện tốt hơn để tránh xảy ra việc bị cưỡng chế thi hành làm ảnh hưởng đến quyền lợi của tổ chức và cá nhân./.